Alliance: Yeni AB Genel Ürün Güvenliği Yönetmeliği (GPSR) 13 Aralık 2024 tarihinde yürürlüğe giriyor

13 Aralık 2024 tarihinde, Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konseyi'nin 2023/988 sayılı yeni Genel Ürün Güvenliği Yönetmeliği (“GPSR” – General Product Safety Regulations) yürürlüğe girecektir. Bu yönetmelik, 20 yılı aşkın bir süredir yürürlükte olan Genel Ürün Güvenliği Direktifinin (GPSD) yerini almakta ve çok sayıda yeniliği beraberinde getirmektedir. GPSR, Avrupa Birliği'nin tüm Üye Devletlerinde doğrudan uygulanır.

İçindekiler

I. Düzenlemenin Amacı ve Uygulama Kapsamı
II. Zaman Çerçevesi ve Geçiş Hükümleri
III. Ekonomik Aktörlerin Yükümlülükleri
IV. Sonuç


I. Düzenlemenin Amacı ve Uygulama Kapsamı

Avrupa Birliği, GPSR aracılığıyla yüksek düzeyde tüketici koruması sağlamayı ve “tüketim ürünlerinin” güvenliği için temel gereklilikleri belirlemeyi amaçlamaktadır.

GPSR, Avrupa Birliği Hukuku kapsamında bir ürünün güvenliğine ilişkin özel hükümler bulunmadığı sürece, piyasaya sürülen veya kullanıma sunulan tüm ürünler için geçerlidir. Bu aynı zamanda başlangıçta ticari kullanım için tasarlanan ancak tüketici pazarına sunulan ve potansiyel olarak tüketicilerin sağlık ve güvenliğini tehlikeye atabilecek ürünleri de kapsamaktadır.

Ürün teriminin “geniş” bir şekilde yorumlanması nedeniyle, yönetmeliğin gereklilikleri - ilk bakışta varsayılabileceği gibi - sadece B2C sektörü için geçerli değildir; bunun dışında yalnızca B2B sektöründe faaliyet gösteren müteşebbisler de GPSR kapsamındaki yükümlülüklere uymalıdır.

Beşerî ve veterinerlikte kullanılan tıbbi ürünler, gıda maddeleri, hayvan yemleri ve hava taşıtları gibi belirli ürünler GPSR'den tamamen muaftır.

Halihazırda Avrupa Birliği uyum mevzuatına tabi olan belirli ürünler için GPSR yalnızca sınırlı ölçüde geçerlidir.

Bu noktada şu belirtilebilir:

  • Yönetmeliğin kapsamı çok geniştir ve GPSR neredeyse tüm GIDA DIŞI ÜRÜNLER için geçerlidir;
  • Halihazırda yürürlükte olan çok sayıda spesifik uyumlaştırma hükmü nedeniyle, bu yönetmeliğin uygulanıp uygulanmayacağı ve ne ölçüde uygulanacağı her bir vaka bazında ayrıca açıklığa kavuşturulmalıdır.

II. Zaman Çerçevesi ve Geçiş Hükümleri

Söz konusu Yönetmelik, bir ürünün AB'de ilk kez satışa sunulması olarak tanımlanan piyasaya arz edildiği andan itibaren geçerlidir. Halihazırda 13 Aralık 2024 tarihinden önce piyasaya sürülmüş olan ürünler yeni düzenlemelerden muaftır.

III. Ekonomik Aktörlerin Yükümlülükleri

GPSR, üreticiler, ithalatçılar, distribütörler, yetkili temsilciler, yerine getirme (fulfilment) hizmeti sağlayıcıları ve çevrimiçi pazar yeri sağlayıcıları dahil olmak üzere tedarik zincirindeki çok çeşitli ekonomik aktörü hedeflemektedir. Bu paydaşlar, ürünlerinin yeni güvenlik gerekliliklerine uygun olmasını ve gerektiğinde açık talimatlar ve güvenlik bilgileri içermesini sağlamalıdır.

1. Üreticiler

Ürünler piyasaya sürülmeden önce, üreticiler dahili bir risk analizi (risk değerlendirmesi) yapmalı ve sunulan ürünler için teknik belgeler hazırlamalıdır. Üreticiler bu bağlamda, kapsamlı dokümantasyon ve saklama yükümlülüklerine de tabidirler.

Buna ek olarak, üreticiler gerekli ürün bilgilerinin ürüne iliştirilmesini ve uygun olduğu durumlarda talimatların ve güvenlik bilgilerinin dahil edilmesini sağlamalıdır.

GPSR, üreticiyi yalnızca ürünü fiilen üreten gerçek veya tüzel kişi olarak tanımlamamakta, aynı zamanda ürünü üçüncü bir tarafa tasarlatan veya ürettiren ve daha sonra kendi adına veya kendi ticari markası altında pazarlayan kişileri de kapsamaktadır.

Bu nedenle, “kendi markalı ürünlerini” piyasaya süren kişiler de GPSR kapsamındaki kapsamlı üretici yükümlülüklerine uymalıdır.

2. Distribütörler

Distribütörler, ürünleri satışa sunmadan önce, üreticinin (varsa ithalatçının) her bir ürün için GPSR'den kaynaklanan gerekliliklere uyup uymadığını kontrol etmelidir.

Eğer bu yükümlülüklere uyum söz konusu değilse, ürünler tekrar GPSR gerekliliklerine uygun hale gelene kadar satış yasağı söz konusu olacaktır. Bu bağlamda distribütörler, uygun düzeltici önlemlerin alınabilmesi için üreticiyi (veya varsa ithalatçıyı) derhal bilgilendirmelidirler.

3. Mesafeli Satışın Özellikleri

Ürünlerini internet üzerinden ya da başka bir uzaktan satış yöntemiyle piyasaya sunan müteşebbisler, gelecekte ürün tekliflerinde bir dizi bilgi sunmak zorunda kalacaktır; sadece bir bağlantı (link) vermek yeterli değildir.

Uzaktan satış için bilgi yükümlülüklerine neredeyse her zaman uyulmalıdır. Bu gereklilikler, ürünler için halihazırda özel uyumlaştırma hükümlerinin mevcut olması halinde de geçerlidir.

IV. Sonuç

Yeni GPSR, AB'deki tüm ekonomik aktörler tarafından uyulması gereken kapsamlı değişiklikleri ve gereklilikleri beraberinde getirmektedir. İlgili gelişmeler ve yeni bulgular hakkında sizi bilgilendirmeye devam edeceğiz ve uzman ekibimiz bu yasal yükümlülükler ile ilgili olarak size yardımcı olmaktan mutluluk duyacaktır.



Autor: Dominique Schichtle
Autor: Elisabeth Bühler