Niyet Mektubu (Letter of Intent)

İçindekiler

• Niyet mektubu nedir (Letter of Intent)?
• Niyet mektubu diğer terimlerden nasıl ayırt edilebilir?
• Niyet mektubunda hangi hususlar düzenlenir? 
• Niyet mektubunun hukuki anlamı nedir?
   

Niyet mektubu nedir (Letter of Intent)?

M&A (Birleşme ve satın alma), seyri sırasında çok sayıda değişikliğe maruz kalabilen karmaşık bir süreçtir. Bu nedenle sözleşmenin potansiyel tarafları, ileride mümkün olduğunca çok değişiklik yapabilmek için, sürecin ilk aşamasında yasal dayanaklardan kaçınmaya çalışırlar. Aynı zamanda, ticari menfaatin ciddiyetini vurgulamak ve daha sonraki işlem süreci için daha istikrarlı bir temel oluşturmak amacıyla, halihazırda elde edilmiş olan müzakere sonuçlarının yasal olarak bağlayıcı olmayan bir biçimde ana hatlarıyla özetlenmesi gerekebilir. Bu işlev, genellikle "Niyet Mektubu" olarak tercüme edilen Letter of Intent (LoI) ile yerine getirilir. Niyet mektubunda üzerinde temel olarak anlaşmaya varılmış olan işlemin kilit noktaları (sabit içerik unsurları) ve işlem sürecindeki diğer adımlar (dinamik içerik unsurları) yer alır.

Niyet mektubu diğer terimlerden nasıl ayırt edilebilir? 

Ön Sözleşme

Ön sözleşme, niyet mektubunun aksine, genellikle işlemin önemli yönlerine ilişkin bağlayıcı hükümler içeren geçici bir yasal düzenleme oluşturmayı amaçlar. İlgili tarafların belli ticari ve hukuki konular üzerinde halihazırda anlaşmaya varmış olması ön sözleşmenin yeterli ve kesin bir biçimde oluşturulması için gereklidir. Ön sözleşme yapılmasının temel nedeni, yapılması amaçlanan ana sözleşmenin önünde hala hukuki ve/veya fiili engellerin bulunmasıdır. Ön sözleşmenin tarafları, gerekirse yasal yollara başvurarak, ön sözleşmenin diğer tarafını ön sözleşme temelinde bir ana sözleşmenin akdedilmesine zorlama imkanına sahiptirler. Bununla birlikte, ön sözleşme temelinde bir ana sözleşme akdetme yükümlülüğü, yalnızca koşullar bu arada açıkça tanımlanan amacı veya koşullardan açıkça anlaşılan amacı boşa çıkaracak veya taraflardan birinin veya diğerinin güvenini kaybedecek şekilde değişmemişse mevcuttur.

Mutabakat Zaptı (Memorandum of Understanding -MoU)

Niyet mektubu ile mutabakat zaptını birbirinden ayırmak her zaman kolay değildir. Mutabakat zaptının kullanımı, tarafların önceki müzakerelerin somut sonuçlarını, bir çeşit "ara sonuç" gibi kaydetmek istedikleri durumlarla sınırlıdır Böylece müzakerelerin durumu yazılı olarak müştereken belirlenir. Niyet mektubunun aksine, mutabakat zaptı öncelikle sabit içerik öğelerini içerir ve sürecin bundan sonraki seyrine ilişkin ifadeler gibi dinamik içerik öğeleri arka planda kalır. Bu nedenle mutabakat zaptı ana sözleşmeyi hazırlama işlevine sahiptir; süreçle daha az ve sözleşmeyle daha fazla ilgilidir. Taraflar mutabakat zaptına niyet mektubuna kıyasla daha güçlü bir bağlayıcılık atfetmekte serbesttir, ancak uygulamada mutabakat zaptı hazırlık işlevi nedeniyle genellikle bağlayıcı değildir.

Sözleşme tarafları ve satın alma amacına ilişkin bilgilere ek olarak, bir mutabakat zaptı, kural olarak şunları içerir:  

• Yapılacak hukuki işlemin özelliklerine ilişkin hususlar (edinilecek hisselerin belirtilmesi, şirket hisse senetlerinin satın alınması durumunda kar alma hakkının belirlenmesi veya hedef şirketin tüm aktif ve pasifleriyle birlikte devredilmesi halinde devralınacak varlıkların ve varsa anlaşmadaki yükümlülüklerin listesi),
• Satın alma fiyatının aralığı veya satın alma fiyatı ayarlamalarına ilişkin hükümlerin yanı sıra ödemenin türü ve vade tarihi,  
• Finansmana ilişkin bilgiler, örneğin finansman taahhütlerinin ve kısıtlamalarının teyidi, açık noktalara ilişkin hükümler ve bunların içerik ve zaman açısından nasıl ele alınması gerektiğine ilişkin hükümler,
• Garanti teminatına ilişkin bilgiler,
• Kapanışa dair hükümler. 

Bununla birlikte, genel olarak, bir mutabakat zaptı imzalanmasının teşvik edilip edilmeyeceği dikkatle değerlendirilmelidir. Mutabakat zaptı müzakerelerinin planlanandan daha uzun sürmesi ve asıl amacın, yani ana sözleşmenin sonuçlandırılmasının geri planda kalması alışılmadık bir durum değildir. Ancak, yetkin bir yönlendirme ile bir mutabakat zaptı, müzakere sürecinin yükünü önemli ölçüde azaltabilir. Bu sayede mutabakat zaptında üzerinde anlaşılan hususları sorgulamaya yönelik psikolojik eşik yükselmiş olur ve sonuçlar korunur.

Binding Offer (Bağlayıcı Teklif)

Binding offer, bir şirketi veya bir şirketin hisseleri satın almak için yapılan bağlayıcı bir tekliftir ve sözleşmenin temel noktalarını içerir. Bu nedenle, hukuk seçimi ve tahkim maddesi de bu aşamada yer almalıdır. Kararlaştırılan bağlayıcı süre içinde teklif tek taraflı olarak geri alınamaz. Teklifin tek taraflı olarak geri alınamamasının bir gereği olarak alıcı açısından sözleşmenin akdedilmesi için gereken esaslı noktaların bu teklifte yer alması gerekir (örneğin, yetkili makamların onayları, antitröst yasası kapsamında yasaklanmama, güvence ve garantiler kataloğu, tatmin edici bir due-diligence tespiti). Uygulamada, teklif sahibi tarafından yapılan teklifin genellikle açıkça kabul edilmediği, ancak daha sonra sözleşme müzakereleri aşamasına geçildiği görülmüştür.

Niyet mektubunda hangi hususlar düzenlenir? (örneklerle birlikte)

Sözleşmenin Konusu

Sözleşmenin konusu ilk olarak şirketin satın alınmasına ilişkin ilgiyi belirtir.

Örnek

“Bu mektupla, […] merkezli […] Ltd. Şti.'nin tüm hisselerini sizden almakla ilgilendiğimizi ifade etmek isteriz. Satın alma işlemi ya doğrudan tarafımızdan ya da dolaylı olarak merkezi yurtiçinde veya yurtdışında bulunan bize bağlı bir şirket tarafından gerçekleştirilecektir ve müzakere edilecek olan satın alma sözleşmesinin sonuçlandırılması şartına tabidir."

Bağlayıcı Olmama 

Her halükârda, niyet beyanının bağlayıcı olmadığı belirtilmelidir.

Örnek

“Bu beyan, yalnızca işlemle ilgili olarak karşılıklı niyetin bir ifadesidir. İşlemle ilgili bağlayıcı yükümlülükler, yalnızca satın alma sözleşmesinin akdedilmesinden doğar. Bu beyan, satın alma sözleşmesinin akdedilmesi için herhangi bir hak oluşturmaz. Aksine, taraflar herhangi bir zamanda gerekçe göstermeksizin müzakerelerden çekilme hakkına sahiptir.”

Due Diligence (Durum Tespiti); Zaman Çizelgesi

Potansiyel alıcının satın alma sözleşmesini imzalamadan önce hedef şirketi yoğun bir incelemeye tabi tuttuğu özel bir durum tespiti (due diligence) sürecinin tanımlanması da önem taşır.

Örnek

"Bu beyanı imzaladıktan sonra, makul ve uygulanabilir olan en kısa sürede, sizin ve şirket için geçerli olan yasal gerekliliklere uygun olarak şirketin mali, yasal, vergi, operasyonel ve çevresel koşulları hakkında durum tespiti yapmamız için bize yetki vereceksiniz".

Satın Alma Fiyatı 

Satın alma fiyatını belirlemenin karmaşıklığı ve buna bağlı gerekli detaylı bilgi ihtiyacı nedeniyle, niyet mektubunda satın alma fiyatının yalnızca ana hatlarıyla belirtilmesi ve ayrıntıların müteakip sözleşme müzakereleri sırasında tartışılması tavsiye edilir. Bununla birlikte, münferit durumlarda, ekonomik açıdan önemli kalemler olması halinde, belirli kalemlerin (örn. faktoring, karşılıklar, leasing) satın alma fiyatının belirlenmesinin bir parçası olarak niyet mektubunda belirtilmesi mantıklı olabilir.

Örnek

"Aşağıda belirtilen varsayımlara tabi olarak, hisseler için [...] EUR ("Satın Alma Fiyatı") tutarında bir satın alma bedeli ödemeye hazırız. Satın alma fiyatı aşağıdaki varsayımlara dayanmaktadır: (i) Şirketin borçsuz olarak ve serbest likidite düşüldükten sonra satın alınması, (ii) Şirketin ticari faaliyetleri için alışılmış ve yeterli düzeyde işletme sermayesine sahip olması ve (iii) durum tespiti (due diligence) sırasında, bu niyet mektubunun imzalanmasından önce bize açıklanmamış olan hiçbir önemli yükümlülük veya sorumluluk riskinin ortaya çıkmaması."

İşlemin Kilit Noktaları

Niyet mektubunun bir diğer temel içeriği de işlemin kilit noktalarıdır. Aynı zamanda bu bölüm, niyet mektubunun genel bir tanımlamaya en az açık olan kısmıdır. Tarafların burada ne kadar ayrıntıya girmek istedikleri, özellikle de müteakip satın alma sözleşmesinin münferit hükümlerinin ne kadar somut bir şekilde özetlenmesi gerektiği sorusu, münferit durumdaki koşullara bağlıdır.

Örnek

"İşlemin tamamlanmasının, özellikle (i) başta rekabet onayı olmak üzere gerekli tüm kurumsal ve düzenleyici onayların, yetkilerin vb. alınmış olması ve (ii) satın alma sözleşmesinin imzalanması ile işlemin tamamlanması arasında şirkette veya işinde önemli bir olumsuz değişiklik meydana gelmemiş olması gibi belirli ön koşullara tabi olduğunu varsayıyoruz."

Münhasırlık

Satıcının münhasırlık yükümlülüğü iki yönlüdür: Bir yandan potansiyel alıcılarla halihazırda başlamış olan müzakereler sonlandırılmalı, diğer yandan da diğer ilgili taraflarla temastan kaçınılmalıdır.

Örnek

"Satıcı, şirketteki hisselerin veya şirketin ticari faaliyetlerinin veya varlıklarının tamamının veya önemli bir kısmının veya şirketin bireysel önemli varlıklarının olası bir satışına veya bunların başka bir şekilde elden çıkarılmasına ilişkin olarak üçüncü taraflarla yapılan tüm müzakereleri ve diğer temasları derhal sona erdirecektir."

İstihdam Maddesi

Müzakereler sırasında genellikle işle ilgili hassas veriler paylaşıldığından ve hedef şirketin çalışanlarıyla temas kurulduğundan, niyet mektubuna bir istihdam maddesi eklenmesi tavsiye edilir.

Örnek

"Bu beyanda belirtilen süre içinde herhangi bir satış sözleşmesi yapılmadığı sürece, alıcı [...] yıl süreyle şirketin hiçbir çalışanını veya eski çalışanını istihdam etmeyecek veya kendi tarafına çekmeyecektir."

Rekabet Yasağı

Potansiyel alıcı, niyet mektubunda, satın alma niyetinin yalnızca üzerinde mutabık kalınan bir rekabet etmeme şartı altında beyan edildiğini belirtebilir.

Örnek

"İşlemin tamamlanması (Closing) üzerine satıcı, talep üzerine, satıcının [...] yıl süreyle satıcınınkine benzer veya onunla rekabet eden bir iş kolunda faaliyet göstermemeyi taahhüt ettiği bir rekabet yasağı sözleşmesi imzalamayı taahhüt eder."

Maliyetler

Bazen müzakere eden taraflar amaçlanan sözleşme öncesinde kapsamlı harcamalar yaparlar. Böyle bir durum söz konusu olmasa bile, müzakere eden tarafların masraflarına ilişkin bir düzenleme yapılmalıdır.

Örnek

"Bu beyannamede aksi belirtilmedikçe, her bir imzacı taraf bu beyanname ile bağlantılı olarak ortaya çıkan masrafları kendisi karşılayacaktır."

Niyet mektubunun hukuki anlamı nedir?

Niyet mektubu tek taraflı bir niyet beyanı veya bir sözleşmedir. Taraflardan birini veya her ikisini belirli bir davranışa yönlendirir, bu da ön edim yükümlülüklerine ve/veya (sözleşme öncesi) yan yükümlülüklere neden olabilir. Niyet mektubu genellikle, niyet mektubunun tarafının veya taraflarının bir sözleşme akdetmek için müzakere ettiklerini teyit etmeyi amaçlayan bağlayıcı olmayan bir beyandır. Niyet mektubu, amaçlanan ana sözleşmeyi akdetme yükümlülüğü oluşturmaz (bağlayıcı etkisi yoktur). Ancak, niyet mektubunda mutabık kalınan münhasırlık hükümleri ve gizlilik anlaşmaları gibi münferit hükümler, mutabık kalınan süre boyunca bağlayıcıdır.

Für individuelle Rechtsberatung zur Absichtserklärung nehmen Sie gerne direktNiyet mektubuna ilişkin bireysel hukuki danışmanlık için lütfen doğrudan hukuk büromuzla iletişime geçin .

Şirketler hukuku alanında başka sorularınız mı var? Şirketler hukuku danışmanlığımız hakkında daha fazla bilgi edinin.